تاسیس بانک شاهنشاهی انگلیس در بیرجند

thesis
abstract

در سده ی نوزدهم دولت های بیگانه بخصوص انگلیس و روسیه، به سبب اهمیت سوق الجیشی ایران و برای حفظ منافع و تحکیم سلطه ی نفوذ خود در این کشور، شروع به گرفتن امتیازات مختلفی نمودند. این امتیازات که در قالب قراردادهای نظامی، اقتصادی، تجاری، عمرانی منعقد می شد؛ به دور از انگیزه های سیاسی و نظامی این دولت ها نبود. از جمله ی این امتیازات، تاسیس بانک شاهنشاهی ایران می باشد که در 1306ه.ق/ 1889م. در ایران، توسط انگلیسی ها و به بهانه ی غرامت لغو امتیاز رویتر شکل گرفت. هدف بریتانیایی ها از تاسیس این چنین موسسه ی اقتصادی در ایران، رقابت با روسیه و گرفتن امتیازات گوناگون، همانند احداث خطوط راه آهن در ایران و برقراری ارتباطات و حمل و نقل آسان و سریع در امور تجارتی و مهم تر از آن در مواقع جنگ در امور نظامی بود، که دولت روسیه در طی قرارداد 1887م. ایران را از حق دادن امتیاز ساخت راه آهن به دولت های بیگانه بدون اجازه ی آن دولت منع ساخته بود. انگلیسی ها علاوه بر تاسیس شعبه ی مرکزی بانک در تهران، در سایر شهرهای ایران، براساس الویت های سیاسی و استراتژی خود، اقدام به تاسیس شعبات نمودند. از جمله یکی از شعبه ها آن، بانک شاهی در بیرجند بود که به دلیل موقعیت استراتژیکی و سوق الجیشی این شهر و نزدیکی به هند، همیشه مورد توجه ی دولت های بیگانه، به خصوص بریتانیا قرار داشت؛ آنچنان که در طی قرارداد 1907میلادی، بریتانیا بیرجند را در محدوده ی نفوذ خود نگه داشت و به هیچ عنوان از آن چشم نپوشید. بعد از این قرارداد که رقابت های نظامی روس و بریتانیا جای خود را به رقابت های تجاری داد، بریتانیا اقدام به گشایش بانکی در بیرجند در 1331ه.ق/ 1913م. نمود و بدین ترتیب علاوه بر کنترل اقتصاد و تجارت این منطقه و جلوگیری از نفوذ روس ها، پایه های نظامی خود را نیز مستحکم تر کرد. در این پژوهش، با استفاده از روش توصیفی – تحلیلی و با اتکا به اسناد این دوره، روشن می گردد که بانک شاهی بیرجند با مدیریت انگلیسی ها، از 1913 تا 1930م.، در دوران جنگ جهانی اول، در این شهر مشغول فعالیت بوده است و بانک شاهی با در دست داشتن بسیاری از مبادلات و نقل و انتقالات پولی، نیازهای نظامیان انگلیسی را از هر جهت تامین می نموده است. افزون بر این، حضور بانک، در رونق تجاری و بازرگانی شهر و جذب تجار شهرهای مختلف و حتی هندیان قابل توجه است. در کنار فرآیند و نقش مثبت فعالیت بانک در امور تجاری، نباید از تاثیرات منفی آن غافل بمانیم؛ چنان که فعالیت این موسسه در بیرجند و حضور خارجی ها؛ مداخلات سیاسی و ضررها و آسیب های مادی، جانی، اجتماعی، فرهنگی را برای مردم این منطقه به ارمغان آورد. واژگان کلیدی: بانک شاهنشاهی ایران، بانک شاهی بیرجند، انگلیس، قاینات.

similar resources

تعاملات و مناسبات بانک شاهی انگلیس با طبقات اجتماعی ایران مطالعه‌‌‌ی موردی: بیرجند

بانک شاهنشاهی ایران که پس از امتیاز رویتر تاسیس شد، شعبات متعددی را در شهرهای مختلف ایران دایر نمود. از زمان تأسیس شعب بانک شاهی انگلیس در شهرهای ایران، میان بانک و طبقات گوناگون اجتماعی مراوداتی وجود داشت که نوع این مراودات بر اساس شأن طبقاتی و موقعیت افراد متفاوت بوده است. یکی از این شعب، بانک شاهی بیرجند می‌‌‌باشد. با تأسیس این شعبه‌‌‌ی بانک در بیرجند، امور تجاری ـ بازرگانی و مبادلات مالی ـ ...

full text

رقابت روسیه و انگلیس در عرصه ی بانکداری ایران و روند تاسیس بانک در ایران

درباره تاریخ بانک و بانکداری در ایران بحث می کند و از علل رقابت روسیه و انگلیس در عرصه بانکداری ایران بحث می کند

15 صفحه اول

فرازوفرود «بانک انگلیس در ایران و خاورمیانه» (1327- 1331ش)

با پایان مدت امتیاز بانک شاهنشاهی ایران (1888- 1949م) در بهمن‌ماه1327ش/ ژانویه1949م، بانک جدیدی با عنوان «بانک انگلیس در ایران و خاورمیانه» در ایران تأسیس شد. هدف پژوهش: بررسی چگونگی شکل‌گیری و دلایل ناکامی و پایان کار «بانک انگلیس در ایران و خاورمیانه» در ایران است. ‌روش و رویکرد پژوهش: برای تبیین موضوع پژوهش از الگو یا روش «ردیابی فرایند» پیروی شده است. ردیابی فرایند، روشی است که در آن، تحلیل...

full text

موانع و راهکارهای حقوقی تاسیس بانک تعاون

در فصل اول رساله ضمن تعرفه تعاون و پیشینه این نهاد اقتصادی، اجتماعی در ایران و جهان، تصوری صحیح از مفهوم تعاون و تعاونی ارائه خواهد شد. زیرا تصور عموم و حتی قشر تحصیل کرده از مفهوم تعاون و تعاونی بسیار محدود است. هم چنین در این فصل به معرفی چند نمونه از بانکهای تعاونی در جهان پرداخته میشود زیرا یکی از علل ارائه طرح تاسیس بانک تعاون تجربه موفق سایر کشورهای جهان در این زمینه بوده است لذا با ارائه...

15 صفحه اول

ازبحرانهای مالی دوره قاجار تا شکل‌گیری نظام بانکی ایران

یکی از آرزوهای مشروطه­خواهان متجدد در اواخر دوران قاجار، تأسیس بانک ملی بود که از نشانه­های ترقی به شمار می­رفت، شاید این آرزو به خاطر نقش دو بانک استقراضی و شاهی در غارت منابع کشور بوده است و شاید هم به خاطر مدرنیزه­کردن کشور.  طرح تأسیس بانک ملی در اوایل تشکیل مجلس اولِ مشروطه ارائه شد. لیکن عدم همکاری درباریان و شاه و برخی از وزرا با پیشنهاد تاسیس بانک ملی و عدم همیاری در خرید سهام از سوی مت...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


document type: thesis

وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه بیرجند - دانشکده ادبیات و علوم انسانی

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023